Case in samenwerking met MATConnect

Case Burgerparticipatie: bouw mee aan Beernem

De stem van de inwoner in het beleidsproces

De laatste jaren zien beleidsmakers het belang van participatie en inspraak van de burger steeds meer in. Zeker op het lokale niveau, dat het dichtst bij de burger staat en om die reden de laatste jaren meer bevoegdheden krijgt, is het cruciaal om inwoners te bevragen over veranderingen en thema’s die een grote impact hebben op hun dagelijks leven, zoals fusies, de inrichting van een groenzone in de buurt en mobiliteitsplannen. De opmaak van de nieuwe meerjarenplanning is daarom steeds minder een zaak voor de ‘interne keuken’ of een beperkte groep politici en ambtenaren, maar ook van de inwoners die de concrete effecten voelen van de nieuwe beleidsplannen.

Financiële optimalisatie

Burgerparticipatie in het beleidsproces is belangrijk om verschillende redenen:

  • Burgers hebben vaak waardevolle lokale kennis en inzichten die beleidsmakers soms missen.
  • Het is een manier om diverse stemmen en perspectieven een plaats te geven, wat leidt tot meer representatieve en inclusieve beslissingen.
  • Burgers voelen zich meer verbonden met het bestuur. Het bevordert hun gemeenschapsgevoel en sociale cohesie omdat mensen samenwerken aan gemeenschappe-lijke doelen en uitdagingen.
  • Door open en transparante participatieprocessen begrijpen burgers beter hoe beslis-singen worden genomen, wat het vertrouwen in de overheid kan vergroten.
  • Beleidskeuzes hebben meer kans op brede ondersteuning en succesvolle uitvoering omdat de betrokkenheid groter is.

Burgerparticipatie in de praktijk: Bouw mee aan Beernem

In Beernem zijn ze zich al langer bewust van de meerwaarde van burgerbetrokkenheid. Inspraak is dan ook een belangrijke pijler in het gemeentelijk beleid, over alle beleidsdossiers heen. In de aanloop van de opmaak van het nieuwe meerjarenplan 2026-2031 wilde Beernem al vroeg in het proces de input van de burgers verzamelen. In het najaar van 2023 startten ze het traject van burgerparticipatie op met een wellicht eerder atypische insteek: ze verzamelden eerst de input van burgers om deze voor te leggen tijdens de gemeentelijke commissievergadering en voor alle politieke partijen beschikbaar te stellen.

Digitaal ideeën delen via een online participatieplatform

In samenwerking met CitizenLab (nu Go Vocal) lanceerde Beernem het online platform Bouw mee aan Beernem. Het doel: van Beernem een nog betere plaats maken om te wonen, ontspannen en werken. Ze riepen expliciet de hulp in van hun inwoners door ideeën te verzamelen over deze negen thema’s:

  1.  Inspraak en communicatie in Beernem
  2. Wonen en leven in Beernem
  3. Ontspannen en beleven in Beernem
  4. Duurzaam en milieuvriendelijk Beernem
  5. Ondernemend Beernem
  6. Kindvriendelijk Beernem
  7. Zorgzaam Beernem
  8. Veiligheid en mobiliteit in Beernem
  9. Dienstverlening in Beernem

Tot 31 januari 2024 hadden inwoners de kans om realistische en haalbare ideeën in te dienen. Daarbij moesten ze zo duidelijk mogen omschrijven wat het idee precies inhoudt, waarom het een waardevol idee is en de manier waarop het bestuur het idee kan realiseren.

Fysieke participatieavonden voor maximale betrokkenheid

Om alle inwoners de kans te geven om deel te nemen aan het traject, schakelde Beernem de hulp in van Probis om ook fysieke inspiratieavonden te organiseren in Beernem en de drie deelgemeenten Oostveld, Oedelem en Sint-Joris. Tijdens de vier participatieavonden stelde Probis het digitale platform voor. Nadien vonden twee thematafels plaats:

  • De ene tafel stelde de levensloop van 0-100 jaar voor. Aan de hand van persona’s noteerden de deelnemers hun ideeën voor iedere levensfase. De focus bij deze oefening lag op de thema’s inspraak en communicatie, dienstverlening, zorgzaam, ontspannen & beleven en kindvriendelijk.
  • De tweede tafel vertrok vanuit een creatieve kaart van Beernem. Aan de hand van tekeningen, bouwblokken, Playmobil-figuren en post-its gaven de deelnemers hun ideeën een concrete plaats op de kaart. De focus lag bij deze oefening op de thema’s duurzaam & milieuvriendelijk, wonen & leven, veiligheid & mobiliteit en ondernemen.
Previous
Next

Dankzij de kleine en divers samengestelde groepen was veel interactie mogelijk en kregen verschillende doelgroepen een stem: oudere inwoners, jongere gezinnen, mensen met een beperking, een startende ondernemer, landbouwers, medewerkers uit de zorgsector, enz. De ideeën die aan bod kwamen tijdens de participatieavonden, konden de deelnemers zelf achteraf indienen op het platform. Om zeker te zijn dat er geen idee verloren ging, maakte Probis ook telkens een verslag op.

In dit traject waren digitale participatie en fysieke inspiratieavonden dus nauw met elkaar verbonden. Hierdoor kreeg iedereen de kans om deel te nemen en input te geven. Heel wat deelnemers van de participatieavonden kenden het platform al, maar wilden toch graag fysiek langkomen om elkaar ontmoeten.

Van idee naar beleid

Op het platform konden andere burgers de ideeën liken, waardoor populaire en gedragen ideeën duidelijker werden. In februari 2024 bundelde CitizenLab alle ideeën in een eindrapport. De realistische en haalbare ideeën nam het bestuur op in de inspiratienota. Na de lokale verkiezingen in oktober 2024 en de installatie van de nieuwe gemeenteraad in decem-ber 2024 bezorgen ze de bundel met ideeën aan het nieuwe bestuur.

Anderen bekeken ook

Kris De Bock lacht

Hoe versterk je de stem van jouw burgers?

Bij Probis geloven we in de kracht van burgerparticipatie. Wij ondersteunen je graag bij het creëren van een open dialoog met jouw inwoners, zowel online als via inspirerende ontmoetingsmomenten. Samen zorgen we voor een inclusieve aanpak die alle stemmen laat horen en zorgt voor breed gedragen beleid. Wil je weten hoe wij je kunnen helpen? 
Laten we kennismaken