Het toedienen van medicatie binnen het KB ADL: Hoe pak je dit praktisch aan?

De afgelopen week verschenen er verschillende berichten in de media over de grote hoeveelheid medicatiefouten in WZC. Deze berichten benadrukken het belang van een correcte aanpak bij het toedienen van medicatie. Het toedienen van medicatie binnen het kader van het KB ADL vraagt om een zorgvuldige en gestructureerde aanpak. In dit artikel bespreken we hoe je als zorgvoorziening medicatie op een veilige en correcte manier kunt toedienen binnen het kader van het KB ADL.

Toestemming van de bewoner

Een van de fundamenten van het KB ADL is de nadruk op autonomie en zelfbeschikking van de bewoner. Dit betekent dat medicatietoediening door een niet-zorgprofessional alleen kan plaatsvinden als de bewoner hiervoor toestemming heeft gegeven. Deze toestemming moet altijd gedocumenteerd worden in het zorgdossier en in de opnameovereenkomst, bijvoorbeeld via een omgekeerde toestemming.

Welke medicatie mag toegediend worden?

Een niet-zorgprofessional mag enkel medicatie toedienen via orale, rectale, vaginale of percutane wijze. Ook neusdruppels, oogdruppels en oordruppels mogen toegediend worden. Verdovende middelen vallen nog altijd over de bevoegdheid van een verpleegkundige.

Praktische stappen voor medicatietoediening

Om ervoor te zorgen dat medicatie op een veilige en verantwoorde manier wordt toegediend, is het belangrijk om een aantal praktische stappen te volgen:

Taakverdeling

elke zorgvoorziening moet een helder beleid moet hebben over wie bevoegd is om medicatie toe te dienen, en dat de taken duidelijk verdeeld worden tussen niet- zorgprofessionals, zorgkundigen en verpleegkundigen.

Dit kan bijvoorbeeld door rolgebaseerde medicatielijsten, niet-zorgprofessionals krijgen een aparte medicatielijst waarin alleen de medicatie staat vermeld die zij mogen toedienen.

In plaats van louter schema’s, kunnen fysieke hulpmiddelen zoals kleurgecodeerde medicatiebakjes worden ingezet. Dit helpt om visueel snel te herkennen welke discipline verantwoordelijk is voor welke medicatie, waardoor het risico op fouten afneemt.

De verpleegkundige heeft nog altijd de supervisie over alle medicatie. Deze ziet erop toe dat niet-zorgprofessionals alleen de medicatie toedienen waarvoor ze bevoegd zijn en controleert aan het einde van de shift of alle medicatie juist is toegediend en afgetekend in het zorgdossier.

Aftekenen in het zorgdossier

In een elektronisch zorgdossier kan per bewoner en per medicatie worden aangegeven wie bevoegd is om de medicatie toe te dienen. Dit kan zo worden ingesteld dat niet-zorgprofessionals alleen medicatie kunnen aftekenen waarvoor zij bevoegd zijn, zoals basismedicatie (bijv. vitaminen of eenvoudige pijnstillers).

Protocollen en procedures

Specificeer precies welke medicatie niet-zorgprofessionals mogen toedienen, bespreek dit ook zeker met de huisarts van de bewoner. Het protocol moet duidelijk maken wat de procedure is wanneer een fout optreedt en wanneer een niet-zorgprofessional beroep moet doen op een verpleegkundige.

Opleiding en training

Niet-zorgprofessionals krijgen bij voorkeur een basisopleiding over medicatietoediening, inclusief de 5 J’s: Juiste persoon, Juiste medicatie, Juiste dosering, Juiste toedieningsmethode, en Juiste tijdstip. Deze training moet regelmatig worden herhaald en geëvalueerd om ervoor te zorgen dat niet-zorgprofessionals competent blijven in hun taken.

Kwaliteitsbewaking

Kwaliteitsbewaking is een cruciaal aspect om ervoor te zorgen dat de medicatietoediening door niet-zorgprofessionals op een veilige, efficiënte en nauwkeurige manier plaatsvindt. Naast de initiële supervisie van een verpleegkundige moet er regelmatig toezicht plaatsvinden om de kwaliteit van medicatietoediening te waarborgen. Dit kan door gestandaardiseerde checklists, interne audits, feedback van bewoners en familie,… Op basis van de resultaten van audits en feedback moeten zorgvoorzieningen actie ondernemen om hun procedures te verbeteren. Dit kan betekenen dat er extra training wordt aangeboden of dat protocollen worden aangepast om beter aan de praktijk te voldoen.

Een duidelijke en correcte dossiervoering is essentieel om te voldoen aan de eisen van de zorginspectie en om de veiligheid van de bewoner te waarborgen. Zij letten op de juiste documentatie, eventuele opleiding van niet-zorgprofessionals, en de effectiviteit van de kwaliteitsbewakingssystemen. Woonzorgcentra moeten voorbereid zijn op inspecties door ervoor te zorgen dat alle protocollen up-to-date zijn, dat aftekeningen volledig en correct zijn, en dat er een helder systeem is voor foutmeldingen en incidentbeheer.

Anderen bekeken ook

Expertise

3 belangrijke maatregelen van de Vlaamse Overheid voor Woonzorgcentra

De Vlaamse overheid heeft recentelijk drie cruciale maatregelen genomen om de financiële veerkracht van woonzorgcentra te versterken. Bij Probis begrijpen we dat deze veranderingen uitdagingen met zich meebrengen, en we staan klaar om u te ondersteunen.

Lees de volledige case

Expertise

Wat is BelRAI?

Werk je in de zorgsector en wil je op een multidisciplinaire en wetenschappelijk onderbouwde manier werken aan een gepersonaliseerd zorgplan voor je cliënt, bewoner, patiënt…? Maak kennis met BelRAI op één van de vele opleidingsmomenten van Probis, ontworpen om jouw kennis en kunde naar een hoger niveau te tillen.

Lees de volledige case

Neem contact op voor advies en begeleiding op maat

Wil je als WZC aan de slag met het optimaliseren van je medicatiebeleid, maar vind je als organisatie zelf geen ruimte om hier echt werk van te maken?

Wij ondersteunen je graag.