First things first: de omgevingsanalyse als basis voor strategische keuzes

De lokale verkiezingen naderen met rasse schreden. In oktober 2024 trekt de lokale kiezer naar de stembus, en hiermee breekt een intensieve periode voor de strategische denkers in de organisatie aan. Terwijl lokale politici zich nog volop focussen het afronden van de grootste projecten uit de huidige legislatuur, wordt er achter de schermen al vooruit geblikt naar het volgende meerjarenplan. Probis denkt en doet graag met je mee.

Het fundament van een nieuw beleidsplan

Bij de vorige legislatuur werd de opmaak van de omgevingsanalyse soms ervaren als een noodzakelijk kwaad – want het moést worden toegevoegd aan het meerjarenplan. Vandaag is die blik anders. We merken de wil en ambitie om vanuit een kwalitatieve, goed onderbouwde en becijferde omgevingsanalyse het meerjarenplan samen met het schepencollege vorm te geven.

En dat vinden we een positieve evolutie. Want uit een goede omgevingsanalyse valt uiteraard heel wat waardevolle info putten. Daaruit blijkt wat burgers, verenigingen en bedrijven belangrijk vinden. Je kan er trends en evoluties uit afleiden waar de organisatie best rekening mee houdt. Je ontdekt prioriteiten, opportuniteiten en eventuele risico’s. Onmisbare informatie om een nieuw beleidsplan op te stoelen, toch?

En er is meer. In een goede omgevingsanalyse werpt de organisatie niet enkel een blik op de omgeving, maar durft ze ook in eigen boezem te kijken. Hoe staat de eigen organisatie ervoor? Kunnen we de uitdagingen voor de komende jaren het hoofd bieden? Belangrijke vragen, want zonder een sterke organisatie, geen sterk beleid. Lees je hier ook de link met de zelfevaluatie in het kader van organisatiebeheersing?  

Een verhaal van politiek én administratie

Een grondige analyse van de interne en externe omgeving is belangrijk voor een goed onderbouwd meerjarenplan. De politiek en administratie hebben – met elk hun eigen rol en mandaat – elkaar nodig om hiervan een succesverhaal te maken. Stem daarom de omgevingsanalyse goed af op de informatienoden en wensen van het politieke niveau. Maak eventueel enkele afspraken met het zittend bestuur over hoe de omgevingsanalyse best wordt vormgegeven. Hoe breed en diep ga je in deze analyse? Hoeveel tijd kan de organisatie ervoor uittrekken? Tegen wanneer wordt de analyse opgeleverd?  

Aan de slag!

Benieuwd hoe wij jouw lokaal bestuur kunnen ondersteunen in deze intensieve maar boeiende oefening? Wij kijken samen met de organisatie naar de omgeving, de burgers en de eigen interne werking in drie luiken. We ondersteunen je graag in alle facetten, of enkel in het luik waar jouw organisatie dat extra duwtje nodig heeft.  

• Tendensanalyse: zijn er bepaalde trends of tendensen in onze omgeving die een belangrijke impact kunnen hebben op onze organisatie of op de inwoners?
• Externe analyse: wat verwachten de burgers, verenigingen, bezoekers, bedrijven,… van het lokaal bestuur tijdens de volgende bestuursperiode? Welke zaken schuiven zij naar voren om er werk van te maken?
  Hier werken wij o.a. samen met onze partner Public Minds die op basis van een representatieve burgerbevraging de nodige inzichten oplevert.
• Interne analyse: hoe staat de eigen organisatie ervoor? Welke uitdagingen zijn voor haar belangrijk en kan zij die aan?
  Beschouw dit gerust als een groot stuk van de zelfevaluatie op vlak van organisatiebeheersing.

Deze drie componenten bundelen we tot een wervende inspiratienota die klaar is om als administratie aan de nieuwe bestuursploeg te overhandigen. Laat die nieuwe legislatuur maar komen!  

En daarna?       

Goed begonnen is half gewonnen. Laten we even vooruit springen in de tijd, naar oktober 2024: de omgevingsanalyse is afgerond en de inspiratienota ligt klaar voor de nieuwe bestuursploeg. Wat nu?  

In 2025 gaat de nieuwe bestuursploeg samen met de administratie aan de slag om het nieuwe meerjarenplan 2026-2031 vorm te geven. In dat plan is het belangrijk dat er duidelijke verantwoordelijkheden worden toegekend. Zo kan de uitvoering van het plan goed worden opgevolgd, en kan er tijdens de legislatuur tijdig worden bijgestuurd. Idealiter gebeurt dit op basis van welgekozen indicatoren, die je vertellen of het vooropgestelde resultaat wordt bereikt. Besturen zetten in dit monitoringsverhaal pas écht de kers op de taart als de gekozen indicatoren (voor een stuk) dezelfde zijn als deze in de omgevingsanalyse.

Probis begeleidde in de vorige planningsperiode talrijke Vlaamse besturen bij de opmaak van hun omgevingsanalyse en het schrijven van hun strategisch meerjarenplan. Maar hoe volg je dat nu op? Hoe monitor je en rapporteer je hierover? Ook in dit luik denken, doen en groeien we graag met je mee.